کاوش موضوع جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی (به انگلیسی: Political Geography) به عنوان یکی از شاخه‌های علوم جغرافیایی به مطالعه بُعد سیاسی فضای جغرافیایی می‌پردازد، بدین معنی که در فضای جغرافیایی اعم از مقیاس محلی تا جهانی و فرا کروی سویه‌ها، پدیده‌ها و ساخت‌هایی وجود دارند که اساساً ماهیت فضایی/جغرافیایی دارند که با مؤلفه سیاست درآمیخته اند؛ بنابراین، بن مایه فلسفی جغرافیای سیاسی را مکانها، فضاها و پدیده‌هایی تشکیل می‌دهند که در آفرینش، واقعیت و نمود دارند. همچنین باید افزود که جغرافیای سیاسی به مطالعه ادعاها و منازعات انسانی دربارهٔ استفاده، شراکت، مالکیت زمین و منابع آن می‌پردازد. این منازعات در سطوح بسیار متفاوتی به وقوع می‌پیوندد. از جمله ادعاهای ارضی میان قبایل رقیب یا گروه‌هایی از ملیت‌های مختلف که در یک سرزمین زندگی می‌کنند، بروز کند یا امکان دارد میان کشورهای همسایه به وقوع بپیوندد یا به صورت رقابت‌هایی بر سر نفوذ جهانی میان بلوکهای بزرگ قدرت رخ دهد. بنیادی‌ترین جنبه‌های جغرافیای سیاسی به «سیاست‌های ناشی از مکان» می‌پردازد. شاخه‌های تخصصی جغرافیای سیاسی ۱_ ژئوپلیتیک: Geopolitics ژئوپلیتیک یکی از شاخه‌های تخصصی جغرافیای سیاسی است که دربارهٔ موضوع و مفهوم آن طیفی از دیدگاه‌های متفاوت مطرح شده‌است. تعریف علمی ژئوپلیتیک در قالب یک مفهوم ترکیبی تبیین پذیر است که در آن سه عنصر اصلی یعنی جغرافیا، قدرت و سیاست خصلت ذاتی دارند. ترکیب سه متغیر جغرافیا، قدرت و سیاست و پدیده‌ها و الگوهای رفتاری گروه‌های متشکل انسانی را نسبت به یکدیگر تعیین می‌کنند که آنها را در کنش‌های رفتاری مختلف همانند نوسان قدرت، رقابت، همگرایی، واگرایی، نفوذ، بحران، سلطه، زیر سلطه، ائتلاف، صلح، همکاری، جنگ، امنیت، آرامش و ثبات، بازرگانی و دادوستد و غیر آن می‌توان پی گرفت. ۲_ جغرافیای انتخابات: Electoral Geography طی چند دهه اخیر، جغرافیای انتخابات، به عنوان زیر مجموعه دانش جغرافیای سیاسی، کندوکاو گسترده‌ای در قلمرو مفاهیم دموکراسی، مشارکت، خاستگاه آرا، وزن مکانی حوزه‌های انتخاباتی، نقش مکان‌ها و غیره داشته‌است. ۳_ جغرافیای مرز: Geography of The Border تا اوایل دهه ۱۹۶۰ که جغرافیای سیاسی تحت تأثیر مطالعات کالبدی واحدهای سیاسی به ویژه کشور قرار داشت، موضوع کشمکش‌های مرزی توجه زیادی به خود جلب کرده بود. ۴_ جغرافیای سیاسی شهر: Political Geography of The City جغرافیای سیاسی شهر به بررسی کارکرد نهادها، سازمان‌ها و جنبش‌های اجتماعی در شکل‌گیری مناسبات فضایی شهر می‌پردازد. فرایندها و پیامدهای فضایی برخاسته از تعامل میان سه عنصر سیاست، شهروندان و شهر را بررسی می‌کند. منبع: کتاب فلسفه جغرافیای سیاسی اثر دکتر محمد رضا حافظ نیا و دکتر مراد کاویانی راد و ترجمهٔ کتاب درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی اثر ریچارد میور، مترجمان دکتر دره میر حیدر و دکتر یحیی صفوی.... بیشتر در ویکی پدیا